Прататып штучнай печані, рэдагаванне геному клетак чалавека для тэрапіі спадчынных і анкалагічных захворванняў, віртуальная рэальнасць для лячэння галавакружэння — гэта не фантастыка, а тэхналогіі сённяшняга дня, створаныя нашымі вучонымі. У Інстытуце біяарганічнай хіміі Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі адзначаюць вялікія поспехі ў сінтэзе сінтэтычных генаў, распавядае начальнік НВЦ «ХімФармСінтэз» Інстытута біяарганічнай хіміі НАН Беларусі Алена Калінічэнка.

У Маскве прайшло пасяджэнне Савета Міністраў Саюзнай дзяржавы, дзе падвялі вынікі развіцця інтэграцыйнага супрацоўніцтва Расіі і Беларусі і вызначылі новыя арыенціры на перспектыву 2024–2026 гадоў. Сярод перспектыўных напрамкаў - супрацоўніцтва Расійскай акадэміі навук і інстытутаў і навуковых цэнтраў НАН Беларусі. Падрабязна распавядае Дзяржсакратар Саюзнай дзяржавы Дзмітрый Мезенцаў.

Экспарт беларускай фармацэўтычнай прадукцыі штогод складае каля 200 мільёнаў долараў. Адзін з самых запатрабаваных кірункаў - вытворчасць супрацьпухлінных прэпаратаў. Пераважна гэтыя сродкі вырабляе НПЦ "ХімФармСінтэз" Інстытута біяарганічнай хіміі НАН Беларусі.

Одно из востребованных сегодня направлений как внутри страны, так и экспортное — производство противоопухолевых препаратов. Одно из предприятий в Беларуси, производящее преимущественно эти лекарственные средства, — НПЦ «Химфармсинтез» ГНУ «Институт биоорганической химии НАН Беларуси». Еще в советские времена институт занимался разработкой противоопухолевых препаратов, один из них производился в Латвии, три — на «Белмедпрепаратах», причем два из них выпускаются до сих пор. Однако впоследствии было решено создать собственное производство. Предприятие производит и субстанции, и лекарственные средства из них. Около 50% продукции поставляется на экспорт.

Интересно, что запросы пожилых людей со временем меняются, о чем свидетельствуют исследования. Очередное в этом году провел Институт социологии Национальной академии наук. Оно показало, что вопросы социальной включенности являются очень важными — каждый третий опрошенный ответил, что продолжает или желает работать, чтобы избежать одиночества. Что касается состояния здоровья, то каждый второй участник назвал его средним, а каждый четвертый — хорошим.

Эксперымент па ўдасканаленні школьнага харчавання, які праводзіўся ў некаторых школах краіны летась, адобраны як вучнямі і іх бацькамі, так і на ўзроўні ўрада. Таму яго вырашана распаўсюдзіць на ўсе школы. Да эксперыменту па ўдасканаленні школьнага харчавання вучонымі падрыхтаваны цэлы пералік, які налічвае 54 групы прадукцыі, адзначыў намеснік генеральнага дырэктара па навуковай і інавацыйнай рабоце навукова-практычнага цэнтра НАН Беларусі па харчаванні Дзмітрый Зайчанка.

Как отметила начальник отдела по организации питания Национального института образования Министерства образования Люция Михальчук, свыше миллиона школьников в Беларуси получает школьное питание. При этом бесплатное одноразовое, двукратное или трехразовое питание получает 17 категорий школьников, а это более 750 тысяч детей. Еще 350 тысяч питается за родительскую плату.

Акадэмік-сакратар аддзялення фізікі, матэматыкі і інфарматыкі НАН Беларусі Аляксандр Шумілін і начальнік упраўлення аэракасмічнай дзейнасці апарату НАН Беларусі, намеснік кіраўніка Агенцтва па касмічных даследаваннях НАН Пётр Віцязь напярэдадні Сусветнага дня авіяцыі і касманаўтыкі расказалі, як беларускія навукоўцы ўдзельнічаюць у касмічных даследаваннях і калі беларускі касманаўт адправіцца на МКС.

Ва ўсім свеце анкалогія з'яўляецца адной з тых галін медыцыны, якія інтэнсіўна развіваюцца: ледзь не штодзень з'яўляюцца новыя лекі і метады лячэння розных відаў пухлін, і Беларусь тут — не выключэнне. У РНПЦ анкалогіі і медыцынскай радыялогіі імя Аляксандрава штогод рэалізуецца ад 50 да 70 навуковых праектаў. Вядучыя анколагі расказалі пра новыя метады лячэння, якія яшчэ нядаўна былі недаступныя, а сёння выратоўваюць жыцці пацыентам. Адзін з навуковых праектаў — распрацоўка новых метадаў лячэння паражэння пазваночніка, распавёў намеснік дырэктара па навуковай рабоце РНПЦ анкалогіі і медыцынскай радыялогіі імя М. М. Аляксандрава, акадэмік Нацыянальнай акадэміі навук Сяргей Красны.

У свеце з'явіўся новы медыцынскі тэрмін «трыдэмія». Са спалучэннем COVІD-19, грыпу і рэспіраторна-сінцыцыяльнага віруса ўжо сутыкнуліся ў ЗША. Цэнтры па кантролі і прафілактыцы захворванняў гэтай краіны паведамляюць пра павышаную актыўнасць рэспіраторных вірусаў. Як адзначаў загадчык кафедры інфекцыйных хвароб БДМУ, член-карэспандэнт НАН Беларусі, доктар медыцынскіх навук, прафесар, галоўны пазаштатны спецыяліст па інфекцыйных захворваннях Міністэрства аховы здароўя Ігар Карпаў, ранні пачатак сезоннага ўздыму грыпу ў ЗША змясціўся на тры тыдні. Ускосна гэта сведчыць пра тое, што і ў нас можа быць змена дамінуючага рэспіраторнага віруса.

Акадэмік НАН Беларусі Мікалай Яўсеевіч Саўчанка — адзін са славутых беларускіх медыкаў. Ён стаяў каля вытокаў стварэння ўралогіі ў БССР, арганізаваў адпаведную кафедру на базе Мінскага медыцынскага інстытута. Выканаў першую ў рэспубліцы аперацыю па перасадцы ныркі і заклаў асновы айчыннай транспланталогіі. Два дзесяцігоддзі ён узначальваў Міністэрства аховы здароўя БССР. Яго вучань, кандыдат медыцынскіх навук, нефролаг Уладзімір Вайтовіч падзяліўся сваімі ўспамінамі пра акадэміка Мікалая Саўчанку.

Сёння часта даводзіцца чуць, што рак са смяротнага захворвання паступова ператвараецца ў хранічнае. Штогод з'яўляюцца сотні новых прэпаратаў і метадаў лячэння. І пацыенты з тымі пухлінамі, якіх яшчэ ўчора здавалася немагчымым вылечыць, сёння дзякуючы новым тэхналогіям працягваюць жыць. Унёсак у навуковыя распрацоўкі робяць і беларускія анколагі. Пра іх расказаў намеснік дырэктара па навуковай рабоце РНПЦ анкалогіі і медыцынскай радыялогіі імя М. М. Аляксандрава, доктар медыцынскіх навук, прафесар, акадэмік Нацыянальнай акадэміі навук Сяргей Красны.

У свеце амаль мільярд чалавек пакутуюць на псіхічныя расстройствы. Як справіцца з асенняй хандрой, як дапамагчы блізкім з дэменцыяй і колькі беларусаў задумваліся пра суіцыд, расказваюць спецыялісты, у тым ліку загадчыца аддзела сацыяльнай сферы Інстытута сацыялогіі Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі Наталля Сасноўская.

У Беларусі працягваецца навуковае даследаванне ДНК-вакцыны супраць раку ў рамках беларуска-амерыканскага праекта. Пра вынікі гэтага даследавання, а таксама пра тое, хто можа атрымаць вакцыну і пухліны якіх лакалізацый яна дапаможа лячыць, расказалі намеснік дырэктара па навуковай рабоце РНПЦ анкалогіі і медыцынскай радыялогіі імя М. М. Аляксандрава, доктар медыцынскіх навук, прафесар, член-карэспандэнт Нацыянальнай акадэміі навук Сяргей Красны і стваральнік вакцыны, амерыканскі мікрабіёлаг Алекс Шнэйдэр.

Што ўяўляе з сябе збалансаванае харчаванне школьнікаў? Чаго не хапае сёння ў рыцыёне дзяцей, а што, наадварот, яны ўжываюць у залішняй колькасці? Якія прадукты павінны быць у школьных буфетах і сталовых? Гэтыя і іншыя пытанні абмеркавалі парламентарыі, навукоўцы, медыкі, прадстаўнікі харчовых прадпрыемстваў і іншыя зацікаўленыя падчас круглага стала на тэму «Здаровае харчаванне дзяцей у Рэспубліцы Беларусь. Стратэгія, якасць і інавацыі». Намеснік генеральнага дырэктара па стандартызацыі і якасці прадуктаў харчавання Навукова-практычнага цэнтра НАН Беларусі па харчаванні Алена Маргунова звярнула ўвагу на тое, што недастатковасць харчавання, як і залішняя колькасць пэўных інгрыдыентаў, уплывае на стан здароўя.

Падчас пандэміі каранавіруса трапіць да стаматолага — няпростая задача. Калі планавая дапамога не аказвалася, гэта было ўвогуле немагчыма. Беларускія вучоныя-стаматолагі праводзяць даследаванні па прыярытэтных кірунках навуковай дзейнасці. За апошнія сем гадоў сумеснай дзейнасці БелМАПА з Нацыянальнай акадэміяй навук мы дасягнулі добрых вынікаў.

У Беларусі плануецца ўвядзенне яшчэ дзвюх праграм скрынінгу раку — страўніка і лёгкага. Хто ў групах рызыкі па самых распаўсюджаных у нас лакалізацыях раку? Як яго выявіць на ранняй стадыі? Напярэдадні Сусветнага дня барацьбы з ракавымі захворваннямі, які будзе 4 лютага, пра скрынінгавыя праграмы і іх вынікі размова з намеснікам дырэктара па навуковай рабоце РНПЦ анкалогіі і медыцынскай радыялогіі імя М. М. Аляксандрава, членам-карэспандэнтам Нацыянальнай акадэміі навук Сяргеем Красным.

Беларускія анколагі, якія працуюць на базе РНПЦ анкалогіі і медыцынскай радыялогіі імя М. М. Аляксандрава, актыўна займаюцца навуковымі распрацоўкамі. Пра тое, над чым цяпер працуюць беларускія анколагі, у размове напярэдадні Дня беларускай навукі з намеснікам дырэктара па навуковай рабоце РНПЦ анкалогіі і медыцынскай радыялогіі імя М. М. Аляксандрава, доктарам медыцынскіх навук, прафесарам, членам-карэспандэнтам Нацыянальнай акадэміі навук Сяргеем Красным.

Якія злаякасныя пухліны цяжка выявіць і таму іх звычайна знаходзяць на апошніх стадыях? Якія новыя метады дыягностыкі раку прыйшлі ў нашу краіну нядаўна і могуць істотна палепшыць выяўленне новаўтварэнняў? Як змяняецца лячэнне анкалагічных хвароб і якія новыя метады беларускія анколагі распрацоўваюць разам з амерыканскімі? Пра гэта ў размове з з намеснікам дырэктара па навуковай рабоце РНПЦ анкалогіі і медыцынскай радыялогіі імя М. М. Аляксандрава, доктарам медыцынскіх навук, прафесарам, членам-карэспандэнтам Нацыянальнай акадэміі навук Сяргеем Красным.

Нягледзячы на распаўсюджанне каранавіруснай інфекцыі, РНПЦ анкалогіі і медыцынскай радыялогіі імя М. М. Аляксандрава працягвае лячэнне пацыентаў з ракавымі пухлінамі. Цяпер тут прымаюць хворых ледзь не з усёй краіны. Як каранавірус паўплываў на работу анкалагічнай службы і ці варта чакаць усплёску новых выпадкаў раку, калі пандэмія завершыцца? Як анкалагічныя пацыенты пераносяць COVІD-19? Калі адновяцца праграмы ранняга выяўлення пухлін і каго найперш будуць правяраць на рак страўніка і рак лёгкіх? Пра гэта і іншае расказаў намеснік дырэктара па навуковай рабоце РНПЦ анкалогіі і медыцынскай радыялогіі імя М. М. Аляксандрава, доктар медыцынскіх навук, прафесар, член-карэспандэнт Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі Сяргей Красны.

Штогод у Беларусi каля пяцi тысяч жанчын захворвае на рак грудзей. Чаму гэта адбываецца, якiя ў анкапацыентак шанцы паправiцца i чаму паступова рак са смяротнага захворвання пераўтвараецца ў хранiчнае, расказалi журналiстам у РНПЦ анкалогii i медыцынскай радыялогii iмя М. М. Аляксандрава. Сустрэча была прымеркавана да Сусветнага месячнiка барацьбы з ракам грудзей, якi з 1993 года праходзiць у кастрычнiку. Удзел у ёй узяў і намеснiк дырэктара па навуковай рабоце РНПЦ анкалогii i медыцынскай радыялогii, член-карэспандэнт НАН Беларусi Сяргей Красны.

Клетачныя тэхналогіі, або так званае лячэнне ствалавымі клеткамі, прымяняюцца ў беларускай медыцыне адносна нядаўна. Адным з лідараў у прымяненні ствалавых клетак стаў Інстытут біяфізікі і клетачнай інжынерыі НАН Беларусі. Спецыялісты расказалі, якіх вынікаў дасягнулі, чаму такое лячэнне называюць «тэрапіяй адчаю» і па якіх прычынах ствалавыя клеткі непажадана прымяняць для амаладжэння.

Клетачныя тэхналогіі, або так званае лячэнне ствалавымі клеткамі, прымяняюцца ў беларускай медыцыне адносна нядаўна. Каля дзесяцігоддзя таму пачалося яго выпрабаванне, і ўсяго некалькі гадоў методыку выкарыстоўваюць для лячэння пацыентаў. Асноўныя напрамкі, дзе прыжылася клетачная тэрапія, — неўралогія і траўматалогія, а таксама анкалогія. Усяго каля тысячы хворых прайшло клетачную тэрапію ў нашай краіне. Спецыялісты расказалі, якіх вынікаў дасягнулі, чаму такое лячэнне называюць «тэрапіяй адчаю» і па якіх прычынах ствалавыя клеткі непажадана прымяняць для амаладжэння.

Маладому пацыенту з ЗША, які ў выніку інсульту меў параліч канечнасцяў і не мог размаўляць, беларускія нейрахірургі правялі лячэнне ствалавымі клеткамі. З Мінска мужчына ад’язджаў, размаўляючы цэлымі фразамі, і мог самастойна рухацца. Як навыкі беларускіх нейрахірургаў дапамагаюць выратоўваць жыцці ў самых няпростых выпадках, расказаў вядомы нейрахірург, намеснік дырэктара па навуковай рабоце РНПЦ неўралогіі ды нейрахірургіі, доктар медыцынскіх навук, прафесар, член-карэспандэнт НАН Беларусі Юрый Шанько.

Маладому пацыенту з ЗША, якi ў вынiку iнсульту меў паралiч канечнасцяў i не мог размаўляць, беларускiя нейрахiрургi правялi лячэнне ствалавымi клеткамi. З Мiнска мужчына ад'язджаў, размаўляючы цэлымi фразамi, i мог самастойна рухацца. Як навыкi беларускiх нейрахiрургаў дапамагаюць выратоўваць жыццi ў самых няпростых выпадках, «Звяздзе» расказаў напярэдаднi Дня медыцынскага работнiка вядомы нейрахiрург, намеснiк дырэктара па навуковай рабоце РНПЦ неўралогii i нейрахiрургii, доктар медыцынскiх навук, прафесар, член-карэспандэнт НАН Беларусi Юрый Шанько.

Як сучасныя тэхналогіі дапамагаюць пазбавіцца ад зубных праблем, расказаў галоўны пазаштатны стаматолаг Міністэрства аховы здароўя, галоўны ўрач Рэспубліканскай клінічнай стаматалагічнай паліклінікі Андрэй Мацвееў. Сёння выкарыстоўваецца ў стаматалогіі нават лячэнне ствалавымі клеткамі. Навуковы праект кафедры артапедычнай стаматалогіі і артадантыі з курсам дзіцячай стаматалогіі БелМАПА пад кіраўніцтвам Сяргея Рубніковіча і Інстытута біяфізікі і клетачнай інжынерыі НАН паказаў добрыя вынікі.

З сярэдзiны красавiка лабараторыя Мiнскага абласнога цэнтра гiгiены, эпiдэмiялогii i грамадскага здароўя выконвае даследаваннi на выяўленне COVID-19. Спецыялiсты першай лабараторыi i раней праводзiлi даследаваннi метадам ПЦР, а вось лабараторыя ў Ратамцы спецыялiзавалася на асаблiва небяспечных iнфекцыях i не мела адпаведнага абсталявання. У эпiдэмiялагiчнай сiтуацыi, якая склалася, у кароткiя тэрмiны яно было перададзена туды Нацыянальнай акадэмiяй навук Беларусі. Як цяпер працуе лабараторыя, колькi часу патрэбна на апрацоўку аднаго тэста i чым адрознiваецца работа вiрусолагаў падчас эпiдэмii свiнога грыпу i зараз, распавядаюць супрацоўнікі лабараторыі.

«Летапіс жыцця і творчасці Івана Пятровіча Шамякіна» — вялікая падзея не толькі ў беларускім літаратуразнаўстве. Гэтая ёмістая кніга, якую сабраў, напісаў член-карэспандэнт Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі Міхась Іосіфавіч Мушынскі, з'яўляецца своеасаблівым дакументам часу. І чытач у такіх кніг не самы масавы. Але гэта ні ў якім разе не адпрэчвае выключнае гісторыка-літаратурнае, асветніцкае значэнне падобных выданняў.

Беларускія вучоныя распрацоўваюць некалькі кірункаў па выяўленні анкалагічных захворванняў, у прыватнасці, па вызначэнні цыркуляцыі ракавых клетак у крыві. Гэтыя метады могуць дапамагчы ў дыягностыцы, у тым ліку і рэцыдываў захворвання. Таксама ў працэсе стварэння біячып і прылада для счытвання інфармацыі, якія дазволяць выяўляць ракавыя клеткі пры злаякасных захворваннях крыві.

Беларускія вучоныя распрацоўваюць некалькі кірункаў па выяўленні анкалагічных захворванняў, у прыватнасці, па вызначэнні цыркуляцыі ракавых клетак у крыві. Інстытут біяфізікі і клетачнай інжынерыі працуе па трох кірунках скрынінгу анказахворванняў. Два з іх накіраваны на выяўленне саміх злаякасна змененых клетак, яшчэ адзін — на атрыманне генетычнага матэрыялу з пухлінных клетак, тлумачыць дырэктар Інстытута біяфізікі і клетачнай інжынерыі Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі Андрэй Ганчароў.

Да 2025 года ў сельскай мясцовасці плануецца пабудаваць 1400 станцый абезжалезвання вады. У іх маюць патрэбу невялікія населеныя пункты, дзе жыве ад 200 да 500 чалавек. Гэта дазволіць забяспечыць усѐ насельніцтва краіны якаснай пітной вадой. Прычым вырабіць неабходную для краіны колькасць станцый, якія не будуць саступаць імпартным аналагам, можна ў Беларусі. Напрыклад, Нацыянальная акадэмія навук распрацавала прадукт, які будзе вырабляцца на базе аршанскага «Завода ПАК». Падрабязна распавядаюць намеснік генеральнага дырэктара па эканоміцы і вытворчасці Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі Аляксандр Казлоў і кіраўнік праекта «Водаачыстка і водаадвядзенне», начальнік вопытнай вытворчасці НПЦ НАН Беларусі па матэрыялазнаўстве Аляксей Шалкоўскі.

Да 2025 года ў сельскай мясцовасці плануецца пабудаваць 1400 станцый абезжалезвання вады. У іх маюць патрэбу невялікія населеныя пункты, дзе жыве ад 200 да 500 чалавек. Гэта дазволіць забяспечыць усё насельніцтва краіны якаснай пітной вадой.

Наша краіна становіцца ўсѐ больш прывабнай для замежных турыстаў, у прыватнасці тых, хто едзе сюды па медыцынскія паслугі. Летась Беларусь з такімі мэтамі наведала 150 тысяч чалавек. Прыязджаюць замежнікі і для лячэння ствалавымі клеткамі ў беларускіх анколагаў і трансплантолагаў. У прыватнасці, у анкалогіі гэта супрацьпухлінная імунная тэрапія — настройка ўласнай імуннай сістэмы супраць ракавых клетак, тлумачыць намеснік дырэктара Інстытута біяфізікі і клетачнай інжынерыі НАН Беларусі Уладзімір Крыцкі.

«Сардэчны патруль / Здароўе ў кубе» — гэта мабільны пункт экспрэс-дыягностыкі сардэчна-сасудзістых захворванняў на рабочых месцах. Ён прыбывае ў офіс кампаніі, і медыкі вымяраюць супрацоўнікам артэрыяльны ціск, частату і раўнамернасць пульсу, узровень глюкозы і халестэрыну ў крыві. А для таго каб выявіць рызыкі сардэчна-сасудзістых хвароб, праводзіцца анкетаванне кожнага ўдзельніка. Урач-кардыѐлаг вышэйшай катэгорыі адказвае на пытанні, у індывідуальным парадку дае парады па здаровым харчаванні і спосабе жыцця. Першы выезд кардыяпатруля адбыўся сѐлета ў красавіку ў Навукова-практычны цэнтр Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі па жывѐлагадоўлі.

Абед у школьнай сталоўцы ў новым навучальным годзе абыдзецца бацькам не больш чым у 2,5 рубля. Якім будзе меню вучняў і якія стравы больш за ўсё любяць беларускія школьнікі, а таксама чаго не хапае ў рацыёне дзяцей і дарослых беларусаў, расказалі дыетолагі, прадстаўнікі камбіната школьнага харчавання і іншыя спецыялісты. Сумесна з Нацыянальнай акадэміяй навук Беларусі былі распрацаваны і біялагічна актыўныя дабаўкі, якія ўтрымліваюць вітаміны А, Е, D, кальцый і магній, — яны будуць дадавацца ў ежу.

Ствалавыя клеткі — ужо не ўяўная будучыня і ў стаматалогіі. Сумесна з Інстытутам біяфізікі і клетачнай інжынерыі Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі беларускія стаматолагі распрацавалі тэхналогію клетачных трансплантацый. Пра якія інавацыі ў стаматалогіі варта ведаць і чаму да нас едуць лячыць зубы з-за мяжы?

Летась грамадскасць краіны шырока адзначыла 135-годдзе з дня нараджэння класіка беларускай літаратуры Якуба Коласа. Нягледзячы на тое, што прайшло шмат розных мерапрыемстваў, прысвечаных Якубу Коласу, тэму нельга лічыць вычарпанай. Як захоўваецца спадчына класіка ў яго сям'і, у памяці новых пакаленняў, распавядае яго сын Міхаіл Канстанцінавіч Міцкевіч і ўнучка, Марыя Міхайлаўна. 92-гадовы Міхаіл Канстанцінавіч, нягледзячы на паважны ўзрост, мае надзвычайную памяць — падзеі і даты з уласнага і бацькавага жыцця памятае яскрава, пра што і расказвае з бліскучым пачуццём гумару. Вядомы навуковец, ён 55 гадоў адпрацаваў у фізіка-тэхнічным інстытуце Акадэміі навук.

Калі своечасова дыягнаставаць рак, яго можна перамагчы. Працягласць жыцця ў развітых краінах павялічваецца, а насельніцтва планеты старэе. Менавіта з гэтым звязваюць рост анкалагічных хвароб ва ўсім свеце. У нашай краіне штогод 50 тысячам новых пацыентаў ставіцца такі дыягназ. Як дыягнастуецца рак у Беларксі, у якім узросце трэба правярацца і чаму вайну супраць гэтай хваробы пакуль нельга выйграць, мы спыталі Ў намесніка дырэктара па навуковай рабоце РНЦП анкалогіі і медыцынскай радыялогіі імя М. М. Аляксандрава, члена-карэспандэнта Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі, доктара медыцынскіх навук, прафесара Сяргея Краснага.

Круглы стол «Моладзь суверэннай Беларусі: сацыякультурны і гістарычны аспекты» прайшоў на базе Акадэміі кіравання пры Прэзідэнце. У межах падрыхтоўкі да ІІ З'езда вучоных Беларусі ў мерапрыемстве ўзялі ўдзел маладыя даследчыкі з усёй Беларусі. Акадэмік-сакратар аддзялення гуманітарных навук і мастацтваў НАН Беларусі Аляксандр Каваленя распавёў, што сёння ў Інстытуце гісторыі акадэміі навук каля трэці вучоных складае моладзь да 35 гадоў. І такая сітуацыя характэрная для ўсіх гуманітарных дысцыплін.